Mierniki radonu w powietrzu

Mierniki radonu w powietrzu to urządzenia służące do wykrywania i pomiaru stężenia radonu – radioaktywnego gazu szlachetnego (Rn-222), który może gromadzić się w pomieszczeniach zamkniętych, szczególnie w piwnicach, parterach i budynkach o słabej wentylacji.

Co to jest radon i dlaczego jego pomiar jest ważny?

• Radon powstaje w naturalnym procesie rozpadu uranu, który występuje w glebie, skałach i wodzie gruntowej.

• Jest bezbarwny, bezwonny i niewyczuwalny, ale:

  • ma właściwości promieniotwórcze,

  • w dużych stężeniach może być groźny dla zdrowia, zwiększając ryzyko raka płuc.

🧬 Według WHO, radon to druga (po paleniu tytoniu) najczęstsza przyczyna raka płuc.

Co to są mierniki radonu?

Mierniki radonu to urządzenia, które:

• wykrywają obecność i mierzą stężenie radonu w powietrzu, najczęściej w jednostkach Bq/m³ (bekerel na metr sześcienny),

• mogą być:

  • pasywne (np. detektory śladowe – wymagają wysyłki do laboratorium),

  • aktywne / elektroniczne (pokazują wynik w czasie rzeczywistym).

Do czego służą mierniki radonu?

✅ Ocena narażenia na promieniowanie jonizujące w domach, szkołach, przedszkolach, szpitalach, biurach itd.
✅ Wykrywanie zbyt wysokich stężeń radonu i potrzeba wdrożenia działań naprawczych (np. wentylacja, uszczelnienie podłoża).
✅ Monitoring długoterminowy – np. w ciągu 3 miesięcy zimą (najbardziej miarodajny okres).
✅ Spełnienie wymagań prawnych – w wielu krajach (w tym w Polsce) istnieją limity promieniowania i obowiązki pomiarów np. w placówkach oświaty.

Rodzaje mierników radonu:

Normy i zalecenia (dla Polski i UE):

• Dopuszczalne średnioroczne stężenie radonu w pomieszczeniach: 300 Bq/m³ (według dyrektywy UE 2013/59/Euratom).

• Zalecane działania obniżające poziom radonu, jeśli przekracza 100 Bq/m³ (wg WHO).

Gdzie się używa mierników radonu?

• Domy jednorodzinne, bloki mieszkalne (szczególnie piwnice, partery),

• Szkoły, przedszkola i inne budynki użyteczności publicznej,

• Szpitale, zwłaszcza pracownie radiologiczne,

• Budynki w regionach o podwyższonym naturalnym promieniowaniu (np. Sudety, Tatry, Karpaty).

Korzyści z używania mierników radonu:

• Świadomość poziomu narażenia na promieniowanie,

• Możliwość zapobiegania długoterminowym zagrożeniom zdrowotnym,

• Pomoc w planowaniu wentylacji i zabezpieczeń przeciwradonowych w nowych budynkach.